Een plek bij de rand van het hek.

Het hek torent meters hoog, veel te hoog om te klimmen. Bovenop zitten punten die zo door je heen spiesen en er zit ook nog eens prikkeldraad waarin je continue zal blijven haken, ontsnappen is niet mogelijk. Toch is het een rustgevende plek, weinig gevangenen wagen zich er, vanwege het gevaar van de bewakers. Niet elke bewaker reageert er even goed op.

Regels: Bewakers hebben de leiding.

Tristan was erachter gekomen dat donuts alleen in een omgeving moesten worden genuttigd waar het rustig was. In elke andere omgeving transformeerde een donut tot een soort van vreemd ding dat wel gegeten werd, maar niet half zo goed bleek te zijn als een donut-in-rustige-omgeving. Het was zo één van die dingen die je leerde als je werkte in een gevangenis. Ongetwijfeld was een specialisatie als het ging om patisserie één van de voordelen van het werken in een gevangenis. Net zoals het loon. Het betaalde, vreemd genoeg, beter dan zijn vorige baan. Maar goed, die deed hij dan weer liever. En daar kon je tenminste nog een grap maken zonder eraan te denken dat je intimiderend moest zijn wegens nooit geïntimideerde gevangenen in de omgeving. Het was een sisyfusarbeid. Maar wel eentje die betaalde. En hij had een donut.
De positieve vibes straalden ervan af.
Hoe dan ook, Tristan zat dus een donut te eten tijdens zijn bewaak-het-hek-want-dat-hek-op-zich-is-niet-eng-genoeg-dienst. Hij vond dat hek zelf eng en zou er zelf niet eens over willen klimmen, laat staan dat hij het zou doen als er een stel bewakers naar hem zaten te staren. Oké, sommige gevangenen waren niet goed bij hun hoofd, maar hij twijfelde eraan of ze volledig hun verstand waren kwijtgeraakt. Alhoewel, sommigen misschien. Alles kon hier tegenwoordig.
Net zoals een donut eten. Patisserie was optimisme in eetbare vorm. Tristans filosofie ging niet veel verder dan dat, maar je moest het er maar mee doen. Trouwens, niemand vroeg een bewaker naar zijn filosofische bedenkingen bij het leven. Zijdelingse opmerking. Vat het niet verkeerd op.

Haar handen waren verborgen in de diepe zakken van haar jas. Een sigaret tussen haar lippen terwijl haar donkere haren langs haar bleke gezicht vielen. Sneeuw zat eraan te komen, ze wist het. Soms viel er al wat waardoor het hier en daar knerpte onder haar voeten terwijl ze langs het hek liep. Eris had niets beters te doen, ze verveelde zich meer dan vreselijk hier. Ze had al om boeken gevraagd, boeken nota bene. Iemand die nog nooit een normaal boek had uitgelezen in haar hele leven ging boeken lezen. Het idiote was, was dat het haar nog interesseerde ook. Ze vond de verhalen geweldig die ze te lezen kreeg. Of het nou streekromannetjes over meisjes die altijd in de armen van de perfecte man vielen, iets dat haar nooit meer zou overkomen in deze kille plek, of de klassiekers al 'de reis om de wereld in tachtig dagen', het interesseerde haar. Ze pakte gauw haar sigaret en tikte erop waarna ze verder liep, de rook blies ze uit en er kwam een verbaasde frons op haar voorhoofd. Bij een man stopte ze. 'Ik wist niet dat dit bewaakt moest worden." Het kwam er niet bepaald serieus uit, ze vond het onzin om dit te bewaken, het was zo hoog en dodelijk dat het nutteloos was om erover heen proberen te klimmen. De wanhoop was hier iedereen toch al nabij want ze zouden hier sterven, dat was het punt van deze gevangenis, maar dan nog zou Eris nooit op deze manier willen sterven. Dan deed ze dat liever vredig in haar cel en ze keek naar de bewaker, want het was duidelijk een bewaker, die stond te genieten van zijn donut.

‘Volledig mee eens,’ zei Tristan, ‘volgens mij wilden ze me gewoon buiten. Ze plannen ongetwijfeld een verrassingsfeest voor me.’ Hij had geen flauw idee of ze dat deden, maar bij het eruit flappen bedacht hij dat het best kon. Zijn verjaardag was over een maand, maar je wist nooit of ze zulke dingen al dan niet uitstelden. Hij zou het niet weten: hij had nog nooit een verrassingsfeest georganiseerd. Deels omdat hij geen geheimen voor zich kon houden. Feitelijk zou hij die vaardigheid echt onder de knie willen krijgen, maar het lukte hem, helaas, niet.
Nu hij de plotse gesprekspartner nog eens bekeek, uiteraard tijdens dat hij een hap nam van zijn donut, bedacht hij dat dit een gevangene moest zijn. Waarschijnlijk. Gokje. En dat hij zich nu heel erg intimiderend moest opstellen en moest doen alsof hij enorm badass zou optreden als ze hem niet zou gehoorzamen of iets dergelijks dat je altijd in films zag, maar daar vlak na bedacht hij zich ook dat dat onmogelijk was als je een donut zat te eten. Donuts hadden een hoge aaibaarheidsfactor. Nu hij erover nadacht, dat was niet zo, maar ze zorgden er alvast voor dat er absoluut niemand was die vond dat je er gevaarlijk uitzag.
Nu zag Tristan er sowieso niet gevaarlijk uit, want hij had een baardje en baardjes zorgden er oftewel voor dat je gevaarlijk leek oftewel dat je gewoon een knuffelbeer was. En hij was, uiteraard, het laatste. Wat had je verwacht?

Natuurlijk kon ze het niet laten om kort even te grinniken, het kwam er zomaar uit en ze vond het leuk. "Binnenkort jarig dan? Ik krijg nooit een verrassingsfeest, denk ook niet dat ze dat hier gaan doen. Jammer." Eris schudde even haar hoofd en glimlachte terwijl ze de tijd nam om de man te bekijken. Ze had geen idee hoe oud ze hem moest schatten maar hij zag er goed uit. Vriendelijk en mannelijk. Het beviel Eris wel, desondanks was ze geen type die op een man af zou springen. Vroeger had ze geen tijd gehad voor vriendjes, het waren vluchtige dates of enkele nachtjes die ze doorbracht met jongens, ze had ook nooit iemand gevonden maar het maakte haar niet zoveel uit.
Haar hand haalde ze door haar haren waar ze even mee speelde waarbij ze langs hem heen door het hek keek. "Wat is hier bovendien verder? Zee, nog meer kou en dood? Goh, wat zijn dat een redenen om te ontsnappen. Hoewel jij vast altijd weg kan, snap sowieso niet waarom je hier zou willen werken." Kalm gleed haar blik weer naar hem toe. Zich afvragend of ze hem al eerder gezien had, misschien wel, dat wist ze eigenlijk niet. Ze wist ook niet of ze zich dat zou herinneren, misschien ook wel want wat moest ze zich anders herinneren? Het was niet zo dat ze hier zoveel beters te doen had, eigenlijk had ze helemaal niets te doen hier, kon ze maar wat doen. Eris was iemand die graag wat deed, het maakte niet echt uit wat.

‘Over een maand,’ zei Tristan. Wauw. Over een maand was hij drieëndertig. Hiep hiep hoera! Hij kreeg een leeftijd met twee dezelfde cijfers! De laatste keer was tien jaar geleden geweest. Oh man, dat leek zo lang, al had hij het idee dat het helemaal niet zó lang was geweest dat hij vol vertrouwen was afgestudeerd en het gevoel had gehad de hele wereld aan te kunnen, het idee had gehad dat hij maar een handkusje richting leven moest sturen om alle kansen te krijgen. ‘Wanneer ben je jarig? Ik zal voor een taart zorgen dan, hoor. Van welke taart hou je het meest?’ Taart. Hij wist niet wie ooit op het idee was gekomen om van taart het officiële verjaardagseten te maken, maar het was een geweldig idee geweest.
Hij kon niet op haar naam komen en misschien was dat wel handig als hij een verjaardagsfeestje voor haar wilde organiseren, maar daar kwam hij dan ook wel weer achter. Bewakersprivileges en zo. Maar goed, ze was best tof. Aardig. Het was alvast een stuk beter dan een psychopaat die hem zijn gezicht met een kettingzaag bewerkte. Goed, van zoiets had hij nooit last gehad, maar toch.
Hij zou toch denken dat er wat minder doden zou vallen als de moordenaars allemaal op één kluitje zaten, maar misschien was dat blind optimisme. ‘Een boom die heel belangrijk schijnt te zijn. Wat stadjes en zo, niets uitzonderlijk interessants,’ somde hij op wat er nog zoal was. Hij kwam uit één van die stadjes en toen hij een snotneus van twaalf was geweest, was hij de stoerste jongen van de eeuw geweest omdat hij belletje trek had gedaan met deze gevangenis. En nu, nu werkte hij er. Wauw. Vreemd hoe de dingen liepen.

"Een maand al? Dat is vlug, hoe oud?" Eris nam rustig nog een trekje van haar sigaret. Hoe oud schatte ze hem eigenlijk? Ze was zo slecht met gokken en ze bekeek hem nog eens goed. Misschien was hij dertig? Rond de dertig, ja dat moest haast wel. Hij zag er zo volwassen uit, volwassener dan de meesten hier. Hoewel ze zich af vroeg of dat altijd zo zou zijn, hij was immers wel een donut aan het eten en de anderen straften hun liever. "Echt?" Bewakers waren nooit aardig tegen haar, misschien ook wel omdat ze erg koppig en brutaal was, maar meestal bedoelde ze het niet slecht. Het was ergens ook best logisch dat als je hier al lang zat verveling toe begon te slaan en ze toch iets moest doen? "Ik ben 28 maart jarig." Eris schonk hem even een glimlach en dacht na, ze had eigenlijk nooit taart gehad. 'Geen idee, ik heb nooit taart gehad dus doe maar degene die jij het lekkerst vind oké?" Ze glimlachte even en keek toen even naar de grond. Een verjaardagsfeestje.. De laatste die ze had gehad was toen ze vijf jaar oud was. Daarna vonden haar ouders het niet meer belangrijk en bij de groep deden verjaardagen er niet toe. Het enige wat dan was dat ze je liever bij je in de kamer wilden omdat je een meisje was. Bij de gedachte daaraan gleed er een rilling over de rug van Eris waarna ze toch weer op keek naar de man. "Oh.. Je komt hier uit de buurt?" Zelf vond ze dat het er maar mistroostig uit zag. Ze nam plaats op een stukje hout dat er lag en keek omhoog naar hem. "Ik vind het maar naargeestig eruit zien. Ik kan net zo goed hier blijven en sterven dan ergens onderduiken en daar sterven. Ik ben bang dat als ik ontsnap ik daarna wel de stoel zal krijgen."

‘Drieëndertig,’ antwoordde Tristan. ‘Prachtig getal toch?’ Hij bleef het een mooi getal vinden. Net zoals tweeëntwintig. En nu hij erover nadacht, acht was ook best een schoon getal. Hij zou niet kunnen zeggen waarom hij dat vond, misschien had het gewoon te maken met dat achten schrijven een vreemd soort tevredenheid veroorzaakten, maar hij vond het en hij was niet van plan ervan af te wijken. Mooie getallen waren zo van die kleine dingen, microscopisch haast, maar ze mochten er best zijn.
‘Hoe oud word je dan?’ vroeg hij, terwijl hij zich afvroeg wat zijn favoriete taart was. Rijsttaart was geweldig, maar aardbeientaart was dat ook. Chocoladetaart was een klassieker, fruittaart was zo één van die dingen die absoluut iedereen in zijn leven zou moeten eten. En nu hij erover nadacht, er waren zo veel taarten die hij lekker vond. Ach, hij stelde wel een enquête op. Waarom ook niet? ‘Wacht even, je hebt nog nooit taart gehad?’ stelde hij, bij een kort moment van oplettendheid – zijn opmerkingsgave verdient een prijs – vast. ‘Hoe is het zelfs mogelijk om nooit taart te eten? Je kan toch zowat overal taart vinden?’ Hij overliep even alle mogelijkheden. ‘Oké, misschien niet hier, ‘gaf hij toe, ‘maar toch. Nooit taart eten. Feitelijk verdient dat een prijs.’ Nooit taart eten. Hij kon zich niet eens inbeelden hoe het zou zijn om nooit, absoluut nooit een taart te hebben gegeten.
Hij knikte. Jazeker, hij kwam hier uit de buurt. ‘Goh, deze plek is zeker niet de gezelligste plaats die ik ooit heb gezien, maar je kunt niet anders dan er maar het beste van maken, zeker?’ Hij nam de laatste hap van zijn donut. Was dat ook alweer weg.

"Dat is inderdaad zeker een erg mooi getal." Eris glimlachte er even om, haar sigaret was bijna op dus nam ze gauw nog even een trekje waarna ze hem uitmaakte. Het had haar toch wel weer even rustig gemaakt, gelukkig maar. Het was iets dat haar goed deed en ze had het eigenlijk ook wel zo veel mogelijk nodig. 'Ik word tweeëntwintig.' Een glimlach speelde rond haar lippen, zou hij dat ook zo'n mooi getal vinden? Daarna moest ze grinniken. "Nee, ik heb nooit verjaardagsfeestjes gehad en mijn oudste broer was allergisch voor sommige taarten. Eenmaal aan het werk geven ze niet om verjaardagen. Dus ik had ook helemaal geen behoefte aan taart." Er ontschoot een kleine lach bij Eris. 'Dus, ik krijg een taart en een prijs? Straks wordt mijn cel nog mooi ook, dan worden anderen jaloers hoor!" Ze keek naar de man en grinnikte even, het was leuk dat hij zo los was, dat vond ze fijn. Dan was het tenminste een stuk gezelliger en was zij zelf ook helemaal niet zo erg. "Klopt, dat probeer ik ook vaak, alleen sommige van je collega's staan dat liever in de weg. Want tja, wij zijn hier het ergste van het ergste. Soms vraag ik me af of jullie niet stiekem langzaam ons een voor een allemaal weg werken want ja, dan is de overheid tenminste van alle misdadigers en die rare mensen af." Eris keek hem aan. 'Maar daar doe jij dan vast niet aan mee, jij zou op wacht staan, je zou een donut krijgen en dan is het goed voor je." Eris maakte wel duidelijk aan haar grijns dat ze het niet echt meende.

‘Tweeëntwintig ook, hoor,’ zei hij. Wauw. Exact elf jaar verschillen. Elf jaar verschil, de één tweeëntwintig en de ander drieëndertig. Allemaal twee dezelfde cijfers en het volgde elkaar nog op ook.
‘En jij? Ook allergisch?’ vroeg hij. Hij bedoelde maar, hij kon moeilijk met een taart afkomen waar ze allergisch voor was. Dat zou het verjaardagsfeest nogal verpesten. Praktisch nadenken was zoiets dat geregeld van pas kwam. Of misschien heette het wel voorzichtigheid. Of gezond verstand. Het kon allemaal. Meerdere mogelijkheden maakten het leven.
Dus je wil een tapijt?’ zei hij schertsend, ‘interessant.’ Hij betwijfelde eerlijk gezegd of hij zomaar even een tapijt haar cel in zou krijgen, maar hij kon het altijd nog proberen. Uiteindelijk waren die cellen vrij klein, dus een gigantisch ding zou hij niet hoeven meesleuren. Ah, tapijten. Geweldige dingen. Absoluut geweldige dingen. Het concept kwam erop neer dat je een stuk textiel uitkoos om dat op de grond te leggen en het was absoluut geweldig. Tristan had het vreemde idee dat hij zichzelf zat te herhalen. Ach ja, shit happens.
‘Nooit gedacht dat ik hier nog eens een satirist zou tegenkomen,’ zei hij, een tikkeltje verbaasd. En dat meende hij. Want eerlijk was eerlijk: je zag misdadigers niet als liefhebbers van satire. Hij zou niet weten waarom, want feitelijk hadden ze daar best redenen genoeg toe, maar hij was er vrij zeker van dat dit de eerste was die hij tegenkwam. Wauw. Niet dat hij het niet tof vond: hijzelf was een fervent liefhebber van wat satire op z'n tijd.

Instemmend knikte. "Ja, het zijn wel leuke getallen ja, ach ja, zo geweldig vind ik verjaardagen nou ook weer niet." Eris schudde met een glimlach haar hoofd. "Oh nee, ik heb geen allergieën, dus alles kan." Met een glimlach bekeek ze hem, ze zou het toch wel heel erg gaaf vinden als hij een taart kon regelen. "En anders regel je twee stukjes, een voor jou en een voor mij. Ik kan toch geen hele taart op." Ze nam rustig nog een trekje en keek naar hem. Geheel tevreden met het idee om een stukje taart te krijgen. Ze keek hem met een vrolijke blik aan, het deed haar duidelijk goed dat idee. "Oh een tapijt lijkt me best leuk. Dat is ook lekker warm, kom ik in de ochtend niet ineens op een koude vloer met mijn blote voeten." Ze grijnsde even naar hem. 'De cellen mochten naar mijn mening sowieso wel wat warmer, het is immers koud hier en we zitten hier midden in Alaska, dus ja." Eris grijnsde even en keek hem toen aan. Ze moest even lachen om wat hij zei. 'Niet? Oh nou leuk dat ik de eerste ben die je tegenkomt als satirist." Eris keek hem met een tevreden glimlach aan en drukte haar sigaret uit. "Er is hopelijk niets mis mee? Anders zal ik me proberen in te houden hoor, omdat je zo aardig bent om te proberen een taart voor me te regelen." Eris grinnikte.

‘Dat kan ook natuurlijk.’ Tristan overwoog de mogelijkheden en verwierp hem daarna meteen weer. Als je voor iemand een verjaardagstaart ging regelen, moest je het fatsoenlijk doen. Maar goed, hij had nog tijd. Tot achtentwintig maart. Wauw, dat was wel genoeg tijd om het vraagstuk op te lossen. Meer dan genoeg. Waarschijnlijk had hij een maand op voorhand al alle voorbereidingen af en zou hij daarna met zijn vingers te zitten draaien. Feitelijk had hij partyplanner moeten worden. Ach ja, dan werd hij nu maar partyplanner voor gedetineerden. Je moest van elke situatie wat kunnen maken.
Groot complex en zo, moeilijk te verwarmen. Als hij directeur zou zijn van een gevangenis, zou hij twintig gevangenen in één grote cel stoppen zodat ze elkaar konden verwarmen. Maar nee, hoor, daar deden we hier niet aan. Hij zou niet weten waarom: probleem opgelost toch? Men was hier veel te gehecht aan de ongenaakbare reputatie die ze met zich mee droegen. Schande. Dan hadden sommigen onder hen een moord gepleegd, wilden ze nog niet eens knuffelen in de gevangenis om warm te krijgen. Je zou toch denken dat het eerste stukken erger was om te doen? Verkeerde prioriteiten, verkeerde prioriteiten. ‘Zodra ik een tapijt vind, zal ik het meebrengen.’
‘Nah,’ antwoordde hij – prachtige nonchalance, maat – en daarna: ‘Satire is ondergewaardeerd in de maatschappij.’ Hola, was dat satire op zich? Wacht, nee, als dat satire was, was hij een verschrikkelijke grappenmaker en zouden ze hem ook gewoon moesten opsluiten.
Nu hij erover nadacht, zijn grappen waren niet al te best.

Rustig knikte ze. In haar zakken zocht ze naar haar sigaretten en toverde het doosje eruit. Hoewel ze er net eentje opgerookt had wilde ze al een tweede. Ze waren maar weinig buiten, heus wel elke dag maar binnen mocht ze niet roken. Buiten rookte ze daarom vaak extra veel. 'Wil je ook eentje?' Met een glimlach keek ze op naar hem. Ze bood het niet vaak aan, waarom zou ze ook, het was allemaal van haar geld en ze moest er lang genoeg mee doen. Het was al heel wat dat die toegestaan werden. 'Geweldig, denk ik dat ik daar op ga liggen. Ligt lekker zacht.' Ze grinnikte even en keek rond terwijl ze zelf alweer de rook uit blies. 'Dat klopt, maar er is wel meer ondergewaardeerd in de maatschappij, inmiddels zou ik daar al niet meer van opkijken. Ik bijvoorbeeld, ik ben ook ondergewaardeerd in de maatschappij.' Eris kon een grijns niet onderdrukken. 'Ik heb prima vaardigheden en waar zit ik? In een gevangenis waar alleen mijn vaardigheden om te roken en te klagen van pas komen. Verder voer ik niets nuttigs uit behalve misschien de boeken lezen die ik krijg.' Eris steunde even op haar hand met haar hoofd. 'Jij zal valt ook ondergewaardeerd worden, als bewaker van Willow Creek, lijkt me nou niet dat veel dat waarderen, echt waarderen.'

Tristan schudde zijn hoofd. ‘Ik rook niet.’ Hij had het wel geprobeerd, een tijd geleden, maar het was geen blijver geweest. Scheen zijn ding niet te zijn. Ach ja, niemand dwong hem ertoe. Sowieso waren gedwongen dingen minder tof dan zelf gekozen. Het was zoiets dat vaststond: al deed je twee keer hetzelfde, de keer dat je het zelf koos, was sowieso de beste. De vrijheid om te kiezen deed veel, net zoals het gegarandeerd krijgen dat je er altijd uit kon stappen als je van gedachten veranderde. Dat was waarschijnlijk datgene waarom een gevangenis zo hatelijk was. Dat gebrek aan vrijheid, dat eeuwige te horen krijgen van wat je al dan niet moest laten. Goed, hijzelf had er geen last van: hij was juist degene die de gevangenen moest vertellen wat ze nu moesten laten of doen.
‘En welke vaardigheden zijn dat dan zoal?’ Hij moest eerlijk zeggen dat hij wel wilde weten wat ze zoal zou doen als ze niet in een gevangenis zat. In feite wilde hij dat van de meeste gevangenen weten: waar ze zouden zijn als ze niet hier zaten en zich nooit met misdaad hadden bezig gehouden, of ze bezig zouden zijn een familie op te bouwen. Goed, misschien moest hij vooral naar al dan geen hogere studies volgen vragen. Het was belachelijk hoe jong de meesten hier waren. Ze zouden hier blijven zitten, voor de rest van hun leven. En alsnog waren ze iets van twintig. Wacht even, zijn gesprekspartner was eenentwintig nu. Het was belachelijk, absoluut belachelijk. Ze zou nog iets van zestig jaar moeten doorbrengen hier. Haar hele leven zou ze hier zitten. Man, toen hij eenentwintig was, had hij een vaag idee gehad van wat hij wilde gaan doen met zijn leven. Feitelijk was het een wreed lot.
'Je kan nu ook weer niet verwachten van een stel gevangenen dat ze dol op me zijn.' Hij lachte bij het idee. Het leek zo raar, gewaardeerd worden door mensen die hadden vermoord of wist hij veel wat ze nog zoal hadden gedaan

'Oh, nou meer voor mij.' Ze deed het pakje weer in haar zak en stak haar sigaret aan. Met een glimlach nam ze een trekje en ging even met een hand door haar haren heen. Het was rustgevend om te roken, alsof dat een ding was dat ze voor zichzelf deed. Net als haar haren verven, het was iets voor zichzelf, een keuze die ze zelf nog kon maken in dit wereldje waar keuzes maken zo onmogelijk was. Rustig nam ze nog een trekje, haar schoen duwde tegen een takje dat ze zag en ze keek weer even op naar de man. "Oh, nou, ik ben vlug van begrip, ben altijd goed geweest in praten en zien hoe iemand denkt. Ik weet niet, ik had best willen studeren hoor, alleen het werd niet zo gestimuleerd. Het was of de boerderij overnemen of de drugshandel en de gokwereld in, nouja wat is interessanter? Mannen afpersen in een casino of stront opruimen van beesten? Ik wist het wel." Met een glimlach op haar gezicht dat ze even terug naar de momenten in het casino, dat was geweldig geweest, het waren kleine misdaden maar daar had ze echt van genoten. "Ik heb een tijdje nog wel op de middelbare school gezeten, ik heb zelfs na vier jaar een diploma gehaald, niet dat dat wat uitmaakte. Ik heb er nooit wat van terug gezien.' Ze haalde haar schouders op. "Ik vraag me af hoe het anders had kunnen lopen. Ik heb wel genoten, maar daar betaal ik nu een hoge prijs voor." Eris nam nog maar een trekje. Verdomme ze was nooit zo open tegen iemand. Die vent zorgde ervoor dat ze ging praten zonder echt alles af te zeiken. 'Nou, je bent tot nu toe wel mijn favoriete bewaker. Als ik je naam weet zal ik hem wel onthouden."

En Tristan luisterde. Want dat was wat je deed als je een open vraag stelde aan iemand en antwoord verwachtte. Het was vreemd eigenlijk. Het beeld dat je creëerde als je iemand een vraag over zichzelf stelde, verschilde danig van het beeld dat de wereld zou hebben bij diens naam. Als je iemand zou vragen naar de naam van een misdadiger, zou je een hoop beledigingen aan diens adres te horen krijgen, meestal toch. Als je de misdadiger zelf aan het woord liet, was het een ander verhaal. Het was niet zo dat iedereen in de gevangenis een goed mens of zo, het was gewoon raar hoezeer het beeld van iemand kon verschillen naargelang aan wie je de vraag “vertel me over (…)” stelde. Maar was dat niet altijd zo? Het beeld van een mens vervormde constant.
‘Hoe anders had je het dan willen zien?’ Hij gokte erop dat hij op die vraag “eh…hier niet zijn, duh” of iets in die trant te horen zou krijgen, maar dat interesseerde hem weinig. Hij was er zeker van dat niemand, absoluut niemand blij was om hier als misdadiger te zitten. Je kon nog niet eens uitkijken naar uitbreken, want dat was verdomme onmogelijk. Hier zitten was levenslang en de hele procedure om een dode eruit te krijgen, was belachelijk lang. Het was net alsof ze er zeker van wilden zijn dat iemand zijn adem niet inhield om uit te breken. Gestoorde procedure. Ach ja.
‘Tristan Barnich – favoriete bewaker. Die titel onthoud ik,’ zei hij. Tristan Barnich als favoriete bewaker. Het klonk goed. ‘Van?’

Hoe had ze het anders willen zien? Daar had ze nooit echt over nagedacht. 'Geen idee, ik denk nu gewoon heel simpel. Gewoon een baan, met een vriend. Ik denk dat ik best kinderen gewild zou hebben. Ik had als moeder in ieder geval beter mijn best willen doen." Het was wrang om dat zo te moeten zeggen, die toekomst had ze immers niet meer. Ze zou nooit echt verliefd worden, of een normaal leven leiden. Eris wist ook niet of het een keuze was geweest die ze gemaakt had. Toen kon ze niet kiezen voor een middenweg. Het was het ene uiterste of het andere uiterste. Stil keek ze naar de rook die opsteeg zodra ze die uit blies. "Eris. Eris Gregory." Die naam moest ze onthouden. Tristan, ze mocht hem wel. Hij gaf haar stof tot nadenken, dat was ook zeker iets wat ze de komende dagen in haar cel zou gaan doen. Nadenken over het 'wat als'-scenario. Natuurlijk was zoiets complete tijd verspilling als je normaal gesproken iets beters te doen had, maar het probleem was natuurlijk dat Eris dat niet had. Dit was haar tijd, ze was in de bloei van haar leven en dat zou ze merken, ze miste alles. Toch kon ze niet zeggen of ze er spijt van gehad had of niet. Haar donkere ogen keken langzaam weer op naar hem. "Beter onthoud je mij ook, heb ik tenminste nog een gesprekspartner mocht ik me vervelen.' Er kwam langzaam weer een glimlach op haar gezicht, die was even verdwenen bij de gedachte aan wat ze anders gewild zou hebben.

‘Eris Gregory als mijn grootste fan. Klinkt goed,’ zei hij, om toch maar íéts te zeggen. Hij kon niet zeggen wanneer het gesprek van taart naar Eris’ levensloop was omgeslagen en de serieuze aard maakte hem een tikkeltje nerveus. Vooral omdat hij niet goed wist wat hij zoal moest zeggen. Wat zei je erop? Hij had het zelf niet, hij kon zich niet indenken hoe het moest zijn om in de bloei van je leven te weten dat je voor de rest van je leven nooit meer een andere plek zou zien dan de muren van dit gevangeniscomplex. Hij kon het zich niet inbeelden. Hij zou zo zijn ontslag kunnen indienen, een wereldreis beginnen en wist hij veel, vrijwilligerswerk gaan doen in Zuid-Sudan. Nee, hij kon het zich niet inbeelden. Hij wist niet of het frustrerend was, of je er gewoon bij neer moest leggen. ‘Ik ga nergens heen,’ zei hij, ‘je hebt een taart en tapijt van me tegoed. ‘
En dat was hij ook van plan, hoe vreemd het misschien was. Hij ging nergens heen. Hij vond deze baan best, hoezeer de gevangenen hem soms als vijand zagen. Hoezeer hij zich niet altijd thuis voelde in de sfeer die hier weleens heerste. Hij ging nergens heen.

Eris keek hem aan, op de een of ander manier waren zijn woorden rustgevend. Hij zou nergens heen gaan. Hij zou het zo kunnen doen maar hij zou het niet doen. Voorlopig niet tenminste. Ze knikte en glimlachte. "Ik kijk uit naar de taart en het tapijt. Ik wou dat ik iets terug kon doen maar ik zou niet echt weten wat ik je zou moeten geven." Eris keek op naar hem, ze was zo slecht nog niet. Ze kon zelfs heel normaal zijn, als ieder ander persoon. Ze was ook normaal, ze zat hier onschuldig en voor de rest van haar leven. Dat was het stomme, ze had het niet eens gedaan. Ze was medeplichtig, dat besefte ze zichzelf maar al te goed. Maar dat was iets anders dan levenslang voor moord. Met een glimlach keek ze langzaam even weg van hem. Het deed pijn om te bedenken dat hier iemand anders had moeten zitten. Uiteindelijk stond ze op, haar hele lichaam werd stijf van de kou. "Loop je een stukje mee langs het hek? Ik begin het koud te krijgen, jij niet? Bovendien wil ik nog weten hoe jíj in godsnaam hier terecht gekomen bent. Je bent veel te vriendelijk voor een plek als deze.'

‘Ach, niemand aanvallen op een plek als deze is ook al heel wat,’ zei hij. Je moest blij zijn met wat je had en doen wat er in je macht lag. Hij zou graag willen zeggen dat dat rijmde, maar helaas, dat deed het niet. Tragisch.
Hij knikte op het voorstel. Hij had het niet zo snel koud en op het moment moest hij toegeven dat het frisjes was, maar niet onhoudbaar of zo. Dat was het zelden. En als het dat wel was, ging hij over het algemeen niet naar buiten. Beter vermijden dan genezen. Levensmotto. Maar goed, een eindje wandelen. Vond hij best.
Hoe hij hier was gekomen? Man, dat was geen interessant verhaal. Het was heel banaal eigenlijk. ‘Goh, dat is niet zo interessant. Ik had een job die ik graag deed en daar werd ik ontslagen. Daarna ben ik weer op zoek naar werk gegaan, maar omdat ik niet snel iets kon vinden dat in de lijn van mijn vorige job lag, ben ik hiernaartoe gegaan. Ze hadden hier toch mensen nodig en ik had ook nog altijd rekeningen om te betalen. Dus nu werk ik hier en ooit ga ik weer solliciteren om mijn eerste job terug te doen, maar niet nu.’ Nu hij het zo zei, klonk het wel een beetje triest. De een had een heel levensverhaal dat ze zo kon neerschrijven en dat dan waarschijnlijk twintig debatten zou ontlokken aan gepassioneerde boekenwurmen, de ander had een verhaal dat misschien één pagina zou vullen.

Eris moest lachen. "Ik ben helemaal niet zo gewelddadig hoor. Ik zit hier zelfs redelijk onschuldig.' Ze keek hem aan en schudde haar hoofd. Ze was niet zo'n vechtersbaas, ze deed alles op een meer sluwe wijze, zo was ze ook meer. Ze keek even naar hem en was blij dat hij met haar mee wilde lopen. Ze was rustig overeind gekomen en liep rustig met hem mee langs het hek. "Oh," ze keek hem even aan en slikte, "wat voor een werk was dat dan?" Eris was best nieuwsgierig naar hem, ze vond hem interessant. Ze moest wel wat omhoog kijken, de dame was niet heel groot, maar ze stond haar mannetje wel. Als je niet groot overkwam in de lengte dan moest je het met woorden doen. Met een glimlach rond haar lippen liep ze verder. Dat hij op die manier hier gekomen was verbaasde haar enigszins, natuurlijk beviel het haar nu wel, hij was een van de weinigen die ook echt vriendelijk en menselijk was als bewaker. De meesten hadden hun oordeel al klaar. Het kwam niet eens in ze op om naar de persoon zelf te kijken en haar gevoel zei dat Tristan dat toch iets meer deed. Misschien was het ook maar gewoon een gevoel. Evenals het gevoel dat ze zich speciaal wilde voelen, ze moest het aan de kant zetten want het was niet zo. Ze was gewoon normaal.

‘Die “redelijk” doet het hem,’ zei hij, niet al te serieus. Maar om eerlijk te zijn kon hij het ook niet goed bij haar voorstellen. Misschien was het gewoon het feit dat ze zich niet agressief of zo opstelde, welke verklaring je er ook aan wilde geven. Of misschien was het zijn aard om de manier waarop hijzelf behandeld werd door te trekken naar hoe iedereen behandeld zou worden door die ene persoon. Die theorie klopte vaker niet dan wel, maar dat scheen niet altijd tot hem door te dringen. Ach, het probleem met theorieën was dat ze niet meer dan zuivere theorie waren.
‘Ik werkte bij een verzekeringsbedrijf waar ik me vooral bezighield met het computersysteem. De ploeg was er vooral tof,’ vertelde hij. Het klonk nogal saai, maar het was best tof geweest. Zijn collega’s op die afdeling waren geweldig geweest. Feitelijk was het heel anders dan wat hij hier deed – en dat was niet al te verwonderlijk, gezien het nog niet eens in dezelfde sector zat, maar oké, details – maar variatie was nooit slecht. Goed, soms miste hij zijn vorige job wel, maar het had geen zin om erin te blijven hangen. Hij kreeg ooit wel weer een soortgelijke job. En tot die tijd hield hij zich hier wel bezig met taarten beloven aan gevangenen en Eris' favoriete bewaker te zijn. Variatie.

Eris kon zacht gegrinnik niet onderdrukken en ze keek naar hem. 'Ik ben niet altijd onschuldig, anders zou ik hier niet zitten natuurlijk. Maar nu doe ik je niets toch? En ik  heb anderen ook al heel langs niets gedaan dus ik ben best goed bezig hoor." Met een glimlach keek ze naar hem. Rustig liep ze verder en keek op. "Echt? Ik had jou helemaal niet achter de computers gezien denk ik, nouja, misschien ook weer wel. Ik weet het niet. Je moet er wel slim voor zijn natuurlijk.' Ze keek hem aan en glimlachte rustig. 'Ik kan me best voorstellen dat het dan jammer is om weg te gaan ja.' Eris keek even met een glimlach voor zich uit en deed haar haren goed. 'Ik hoop voor je dat je dan wel weer zoiets vind natuurlijk, je hoort hier niet. Niet dat ik je weg wil hebben. Maar ik vind je te aardig voor deze mensen, dat verdienen ze niet hoor.' Inclusief zijzelf, zij verdiende het ook niet maar dat maakte nu even niet uit. Terwijl ze verder liep deed Eris moeite om een gaap tegen te houden, ze sliep slecht hier. Het was koud en het bed was hard, ze zou er vanzelf vast wel aan wennen maar het kwam haar nu niet echt ten goede. Rustig keek ze toen weer even opzij naar Tristan. 'Sorry,' verontschuldigde ze zich netjes.

‘Dát is een goed punt,’ zei Tristan, ‘je kickt nog eens af van de misdaad.’ De wandeling was rustig, net zoals het gesprek dat zo ongeveer alle kanten uit zat te gaan. Hij begreep niet goed hoe het kon dat ze zo ongeveer twee, drie gesprekken door elkaar aan het voeren waren zonder dat hij het gevoel had zich heel hard te moeten concentreren om alles nog te kunnen volgen. Het was best vreemd, maar ook dik oké. Je begreep ‘m wel. Hij begreep zichzelf alvast en al bij al was dat het belangrijkste. Uiteindelijk.
Hij lachte. ‘Ja, nee, ik zie mezelf toch eerder bezig met programmeren dan gevangeniscellen te controleren, maar hier ben ik dan.’ Al bij al was het best grappig. Eris zag hem niet druk bezig achter een computer in een verzekeringsbedrijf en hij kon zichzelf niet goed zien als controlerende bewaker. ‘Ach, iets verdienen is zo subjectief. Niet iedereen hier verdient het om hier te zitten. Ik bedoel, zowat iedereen hier is onder de vijfentwintig en alsnog gaan ze hier voor de rest van hun leven zitten. Is hun leven vergooien dan niet straf genoeg?’ Hij had het idee dat hij te prekerig bezig was, te priesterachtig. Goed, hij had nog nooit een mis bijgewoond, dus misschien kon hij daar niet veel over zeggen, maar toch. Hij schudde zijn hoofd, zei een “maakt niet uit, hoor” en vroeg zich daarna af waarom mensen zich verontschuldigden als ze gaapten. Hij vatte het heus niet persoonlijk op of zo.

Eris kon een korte lach niet inhouden. "Wie weet, maar ja, dan ben ik nog niet weg hier. Hoe goed ik ook zou zijn, dus dan kan ik toch net zo goed slecht zijn? Misschien sturen ze me dan eerder naar de stoel en ben ik wel vrij.' Het was cru, hoe haar beeld van vrijheid was. Dat de dood nog de enige optie was die ze eigenlijk had. Eris keek even naar haar voeten en liep rustig verder met hem. Ze glimlachte even. 'Ja, hier ben je. Maar ja.. Zolang je er maar enige vorm van genoegdoening uit haalt is het goed en je mag niet weg voor mijn verjaardag dus zit je hier nog wel even.' Eris keek hem weer wat glimlachend aan waarna ze knikte. "Ik denk het wel, ik vind het absurd dat wij geen kans hebben om ons leven te beteren, om het op te bouwen. Alles is verwoest door een fout." Ze haalde haar schouders op. 'Ach ja, ik denk dat iedereen zichzelf er uiteindelijk wel weer bij neerlegt. Iedereen gaat zijn fouten inzien en ze accepteren want anders word je gek van jezelf." Eris keek even op naar Tristan en glimlachte rustig. 'Ook al waren de fouten niet fout.